Τι είναι το δερματικό απόστημα;
Το δερματικό απόστημα είναι ένα εξόγκωμα πάνω ή κάτω από την επιφάνεια του δέρματος. Περιέχει πύον ή διαυγές υγρό και τις περισσότερες φορές είναι αβλαβές χωρίς να αποτελεί απειλή για την υγεία.
Ωστόσο, τα μεγαλύτερα αποστήματα μπορεί να απαιτούν ιατρική παρέμβαση κι αν δεν αντιμετωπιστούν τότε μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές επιπλοκές.
Ένα απόστημα δεν είναι το ίδιο πράγμα με μια κύστη. Αμφότερα είναι εξογκώματα γεμάτα υγρό, αλλά ένα απόστημα μολύνεται ενώ μια κύστη όχι. Ωστόσο, μια κύστη μπορεί να μολυνθεί και να μετατραπεί σε απόστημα.
Τα δερματικά αποστήματα μπορούν να εμφανιστούν σε όλο το σώμα, αλλά απαντώνται πιο συχνά στις ακόλουθες περιοχές:
- στις μασχάλες (πυώδης ιδραδενίτιδα)
- στη βάση της σπονδυλικής στήλης
- γύρω από τα γεννητικά όργανα και τον πρωκτό
- στο μαστό
Ποια είναι τα αίτια;
Τα δερματικά αποστήματα αναπτύσσονται για διάφορους λόγους, ωστόσο η πιο κοινή αιτία είναι η βακτηριακή μόλυνση.
Τα βακτήρια εισέρχονται συνήθως στο δέρμα μέσω ενός θύλακα τρίχας, κάποιο τραυματισμό ή κόψιμο στο δέρμα. Μερικές φορές σχηματίζονται αποστήματα γύρω από ένα ξένο αντικείμενο, όπως ένα θραύσμα ή ένα κομμάτι γυαλιού κολλημένο στο δέρμα.
Στα βακτήρια που μπορούν να προκαλέσουν αποστήματα από λοίμωξη περιλαμβάνονται τα εξής:
- staphylococcus aureus (S. aureus), γνωστό και ως χρυσίζων σταφυλόκοκκος
- στελέχη σταφυλόκοκκου που είναι ανθεκτικά σε ορισμένα αντιβιοτικά
- streptococcus pyogenes
- mycobacterium tuberculosis
Επίσης, τα δερματικά αποστήματα μπορεί να προκληθούν από λιγότερο συχνές αιτίες, όπως:
- μυκητιάσεις
- ιογενείς λοιμώξεις, όπως έρπης
- παρασιτικές λοιμώξεις
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Ένας σημαντικός παράγοντας κινδύνου για την ανάπτυξη δερματικών αποστημάτων είναι το εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (είτε από χρόνιες ασθένειες είτε από φάρμακα), επειδή η ικανότητα του σώματος να καταπολεμά τις λοιμώξεις είναι μειωμένη.
Οι ακόλουθες καταστάσεις αποτελούν παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη αποστημάτων:
- χρόνια θεραπεία με στεροειδή
- χημειοθεραπεία
- διαβήτης
- καρκίνος
- λύκος
- αιμοκάθαρση για νεφρική ανεπάρκεια
- HIV/AIDS
- δρεπανοκυτταρική αναιμία
- περιφερική αγγειακή νόσος
- νόσος του Crohn
- ελκώδης κολίτιδα
- σοβαρά εγκαύματα
- σοβαρό τραύμα
- ενδοφλέβια (IV) χρήση ναρκωτικών
- δερματικές ενέσεις από ιατρικές διαδικασίες, συνταγογραφούμενα φάρμακα ή τατουάζ
- υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ
- κάπνισμα
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Ένα εξόγκωμα στο δέρμα μπορεί να είναι απόστημα εφόσον:
- είναι στρογγυλό
- περιέχει πύον
- είναι επώδυνο, πρησμένο και έχει ερυθρό χρώμα
- είναι ζεστό στην αφή, πράγμα που σημαίνει ότι είναι πιθανό να έχει μολυνθεί
- διαθέτει ένα άνοιγμα στο κέντρο
Τα άτομα με μολυσμένο απόστημα μπορεί επίσης να έχουν πυρετό και πρησμένους λεμφαδένες.
Τα αποστήματα που δεν περιέχουν βακτήρια είναι συνήθως ανώδυνα και δεν παρουσιάζουν σημάδια μόλυνσης.
Πώς γίνεται η διάγνωση του αποστήματος;
Συνήθως, το δερματικό απόστημα διαγιγνώσκεται κατά τη φυσική εξέταση του ασθενούς από ιατρό. Ενδέχεται να συλλεχθεί δείγμα πύου από το απόστημα και να αποσταλεί για ανάλυση για να διαπιστωθεί ενδεχόμενη βακτηριακή λοίμωξη και να προσδιοριστεί ο τύπος του βακτηρίου.
Ποια είναι η θεραπεία;
Η αντιμετώπιση ενός μολυσμένου ή επώδυνου δερματικού αποστήματος αφορά στον καθαρισμό του και κατόπιν στην επούλωσή του.
Ο ιατρός κάνει μια μικρή τομή προκειμένου να αποστραγγιστεί το απόστημα από το υγρό τομή, συνήθως υπό τοπική αναισθησία και στο χώρο του ιατρείου.
Στη συνέχεια, η κοιλότητα του αποστήματος ξεπλένεται με αλατούχο διάλυμα. Συνήθως, τα δερματικά αποστήματα αφήνονται ανοιχτά για να αποστραγγιστεί το πύον που έχει απομείνει στην πληγή.
Επίσης, στην περίπτωση αποστήματος από βακτηριακή λοίμωξη, χορηγείται αντιβίωση.
Πώς μπορώ να προλάβω ένα απόστημα;
Οι πιθανότητες ανάπτυξης δερματικού αποστήματος μειώνονται διατηρώντας το δέρμα καθαρό και στεγνό.
Άλλα βήματα που συμβάλλουν στην πρόληψη δερματικών αποστημάτων είναι τα εξής:
- Συχνό πλύσιμο των χεριών
- Αποφυγή κοινής χρήσης πετσετών ή ξυραφιών
- Υγιεινή διατροφή κι αποφυγή κατανάλωσης αλκοόλ
- Διακοπή του καπνίσματος