Ο καρκίνος στομάχου αποτελεί μια πρόκληση για τους θεράποντες ιατρούς καθώς παραμένει συνήθως ασυμπτωματικός κι ως εκ τούτου μη ανιχνεύσιμος στα πρώιμα στάδια της νόσου.
Ωστόσο, η πρόοδος της ιατρικής επιστήμης και της χειρουργικής έχουν ενισχύσει το οπλοστάσιο για την αντιμετώπιση αυτού του αρκετά συχνού κι απειλητικού τύπου κακοήθειας ακόμα και σε πιο προχωρημένα στάδια.
Τι είναι ο καρκίνος στομάχου;
Ο καρκίνος στομάχου είναι ένας αργά αναπτυσσόμενος τύπος κακοήθειας που συνήθως εξελίσσεται σε διάστημα ενός έτους ή περισσότερο.
Αναφέρεται στον καρκίνο που προκύπτει από κύτταρα στο εσωτερικό τοίχωμα του οργάνου, που, όπως όλα τα καρκινικά κύτταρα, παρουσιάζουν ανώμαλη και ταχεία ανάπτυξη.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι καρκίνου του στομάχου με ποιο κοινό το αδενοκαρκίνωμα, το οποίο αντιπροσωπεύει περίπου το 90-95% των περιπτώσεων.
Άλλοι τύποι συμπεριλαμβάνουν το πρωτοπαθές γαστρικό λέμφωμα, τους στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού (GIST) και τους νευροενδοκρινείς (καρκινοειδείς) όγκους του στομάχου.
Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, άλλοι τύποι καρκίνου ενδέχεται να εμφανιστούν στο στόμαχο, όπως το ακανθοκυτταρικό και το μικροκυτταρικό καρκίνωμα και το λειομυοσάρκωμα.
Οι κακοήθειες που έχουν ξεκινήσει πρωτογενώς σε άλλα όργανα σπάνια κάνουν μετάσταση στο στόμαχο, αν και ο καρκίνος του μαστού είναι μια κακοήθεια που μπορεί να εξαπλωθεί στο στόμαχο σε πολύ σπάνιες περιπτώσεις.
Ποια είναι τα βασικά συμπτώματα;
Τα σημάδια και τα συμπτώματα μπορεί να διαφέρουν μεταξύ των ασθενών, ανάλογα με την ακριβή θέση του όγκου, την έκταση του σε γειτονικό ιστό και την εξάπλωσή του σε άλλες περιοχές του σώματος (μεταστάσεις).
Εν γένει, η νόσος δε δίνει συμπτώματα στα αρχικά της στάδια). Καθώς όμως εξελίσσεται, μπορεί να αναπτυχθούν διάφορα συμπτώματα, όπως δυσπεψία, η οποία μπορεί να είναι σοβαρή και επίμονη, ναυτία, έμετος, αίσθημα κορεσμού μετά την κατανάλωση μικρής ποσότητας φαγητού, αίσθημα φουσκώματος μετά το φαγητό και σοβαρή, επίμονη καύσος.
Μερικές φορές, μπορεί να εμφανιστεί δυσφορία ή πόνος στο στομάχι, δυσκολία στην κατάποση (δυσφαγία), κόπωση και ακούσια απώλεια βάρους. Ο πόνος είναι ήπιος και ασαφής στην αρχή της νόσου, αλλά γίνεται πιο έντονος και σταθερός καθώς η νόσος εξελίσσεται.
Απώλεια αίματος από το στόμαχο μπορεί να προκύψει και να περάσει απαρατήρητη προκαλώντας βαθμιαία αναιμία. Αυτή με τη σειρά της μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση, ωχρότητα του δέρματος και δύσπνοια.
Ποια είναι η κατάλληλη διατροφή;
Οι ασθενείς με καρκίνο του στομάχου είναι σημαντικό να έχουν κατάλληλη διατροφική αγωγή, που να περιλαμβάνει υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες και θερμίδες, σίδηρο, ασβέστιο και βιταμίνη D, αλλά χαμηλή σε υδατάνθρακες.
Ποια τα βασικά αίτια;
Η ακριβής, υποκείμενη αιτία του καρκίνου του στομάχου δεν είναι πλήρως κατανοητή. Ο λόγος για τον οποίο αναπτύσσεται ο καρκίνος είναι ένα σύνθετο ερώτημα και οι ερευνητές εικάζουν ότι πολλαπλοί παράγοντες εμπλέκονται στην ανάπτυξη κακοήθειας στο στόμαχο, όπως:
- κάπνισμα
- ηλικία (άτομα άνω των 60 ετών)
- ελικοβακτηρίδιο Helicobacter pylori
- διατροφή χαμηλή σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά
- αλκοόλ
- υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία
- κακοήθης αναιμία
- χρόνια γαστρίτιδα
- οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του στομάχου και καρκίνου του παχέος εντέρου
Μπορεί να εντοπιστεί από αιματολογικές εξετάσεις;
Οι αιματολογικές εξετάσεις πραγματοποιούνται επί υποψίας για καρκίνο του στομάχου προκειμένου να ανιχνευθεί αν το επίπεδο των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα είναι χαμηλό (αναιμία). Η αναιμία μπορεί να προκύψει λόγω απώλειας αίματος κι ως εκ τούτου αποτελεί ένδειξη για καρκίνο του στομάχου.
Ωστόσο, η διάγνωση της νόσου απαιτεί κι άλλες εξετάσεις, όπως:
- Εξέταση κοπράνων για αίμα
- Ενδοσκόπηση ανώτερου πεπτικού
- Ακτινογραφίες του πεπτικού
- Εξέταση ανίχνευσης ελικοβακτηριδίου Helicobacter Pylori
- Ενδοσκοπικό υπερηχογράφημα (EUS)
- Αξονική τομογραφία
- Τομογραφία Εκπομπής Ποζιτρονίων (PET)
- Λήψη δείγματος ιστού του στομάχου (βιοψία) προς ιστοπαθολογική εξέταση
Ποια είναι τα στάδια του καρκίνου του στομάχου;
Όταν ένα άτομο διαγνωστεί με καρκίνο του στομάχου, απαιτείται επίσης αξιολόγηση για να προσδιοριστεί η έκταση ή το «στάδιο» της νόσου. Η σταδιοποίηση είναι σημαντική γιατί βοηθά στον καθορισμό της πρόγνωσης και των κατάλληλων θεραπευτικών προσεγγίσεων.
Υπάρχουν διάφορα πρότυπα σταδιοποίησης του καρκίνου του στομάχου, όπως το TNM, από τα αρχικά των αγγλικών λέξεων Tumor (όγκος), Node (λεμφαδένας) και Metastasis (μετάσταση).
Επίσης, υπάρχει και το κλασικό μοντέλο αρίθμησης των σταδίων από 0 ως IV (4), όπου 0 είναι στην πιο πρώιμη μορφή του και το IV στο πλέον προχωρημένο του στάδιο έχοντας κάνει μεταστάσεις σε άλλα όργανα του σώματος.
Υπάρχει κατάλληλη πρόγνωση;
Όπως σε όλους τους τύπους κακοήθειας, έτσι και στον καρκίνο του στομάχου όσο πιο έγκαιρα διαγνωστεί η νόσος κι αντιμετωπιστεί, τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση.
Η πρόγνωση εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Ο θεράπων γιατρός μπορεί να δώσει περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την πρόγνωση εκάστου ασθενούς.
Τι θεραπεία απαιτείται για την αντιμετώπιση του καρκίνου;
Η αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου έχει στο επίκεντρο τη χειρουργική αφαίρεση του καρκινικού όγκου. Η εν λόγω επέμβαση ονομάζεται γαστρεκτομή και ανάλογα με τον τύπο, το μέγεθος και τη θέση του όγκου μπορεί να είναι ολική (αφαίρεση ολόκληρου του στομάχου) ή υφολική (αφαίρεση τμήματος αυτού).
Παράλληλα με τη γαστρεκτομή μπορεί να γίνει αφαίρεση (καθαρισμός) και των γειτονικών, λεμφαδένων, ώστε να ελαχιστοποιηθεί ο κίνδυνος από εναπομείναντα καρκινικά κύτταρα.
Η γαστρεκτομή μπορεί να γίνει με συμβατικό ανοικτό χειρουργείο, ωστόσο τα τελευταία χρόνια έχουν επικρατήσει λιγότερο επεμβατικές μέθοδοι, όπως η κλασική λαπαροσκόπηση και η ρομποτική χειρουργική, που αποτελεί εξέλιξη της τελευταίας.
Πέραν της χειρουργικής αφαίρεσης του όγκου, η αντιμετώπιση του καρκίνου του στομάχου μπορεί να περιλάβει, ανάλογα με το περιστατικό, κι άλλους τύπους θεραπείας, όπως:
- Ακτινοθεραπεία
- Χημειοθεραπεία
- Στοχευμένες θεραπείες
- Βιολογική θεραπεία