Το περιεδρικό απόστημα εμφανίζεται κατά κανόνα ως έντονος πόνος στην περιοχή του πρωκτού, ο οποίος παραμένει σταθερός και άσχετος με την κίνηση του εντέρου.
Ως κατάσταση, χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας, καθώς αν δεν αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μπορεί να προκαλέσει διάφορες επιπλοκές, με πιο κοινή τα περιεδρικά συρίγγια.
Ένα πρωκτικό συρίγγιο μπορεί να προκύψει με ή χωρίς απόστημα, αλλά αμφότερα μπορούν να αντιμετωπιστούν ταυτόχρονα εφόσον εμφανιστούν από κοινού.
Τι είναι το περιεδρικό απόστημα;
Το περιεδρικό απόστημα είναι ένας μολυσμένος διογκωμένος θύλακος γεμάτος με πύον που βρίσκεται κοντά στον πρωκτό ή το ορθό. Μπορεί να έχει ερυθρό χρώμα και να είναι ζεστό στην αφή.
Ποια είναι η αιτία;
Η περιοχή του πρωκτού φιλοξενεί πολλούς αδένες. Η απόφραξη τουλάχιστον ενός εξ αυτών υποστεί μπορεί να πυροδοτήσει βακτηριακή λοίμωξη με αποτέλεσμα τη δημιουργία περιεδρικού αποστήματος.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου;
Οι πιθανότητες εμφάνισης περιεδρικού αποστήματος αυξάνονται ως συνέπεια μιας πληθώρας καταστάσεων, όπως:
- εγκυμοσύνη
- σακχαρώδης διαβήτης
- νόσος του Crohn, η οποία είναι μια φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
- φάρμακα χημειοθεραπείας
- ανοσοκατασταλτικά φάρμακα μετά από μεταμόσχευση οργάνου
- σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα
- πρωκτικό σεξ
- ραγάδες πρωκτού
- δυσκοιλιότητα
- διάρροια
- κάπνισμα
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Το περιεδρικό απόστημα χαρακτηρίζεται από έντονο και συνεχή πόνο στην περιοχή του πρωκτού, καθώς και από μια σειρά άλλων συμπτωμάτων, όπως:
- δυσφορία κοντά στον πρωκτό ή στην κοιλιακή περιοχή (ειδικά για αποστήματα που εμφανίζονται βαθύτερα εντός του ορθού)
- κούραση
- πυρετός
- νυχτερινές εφιδρώσεις
- ρίγη
- δυσκοιλιότητα ή επώδυνες κινήσεις του εντέρου
- οίδημα ή ερυθρότητα στην περιοχή του πρωκτού (κυρίως στα πιο επιφανειακά αποστήματα)
- έκκριση πύου από το ορθό
- εξόγκωμα ή επώδυνος σκληρός ιστός περί του πρωκτού
- πόνος στο κάτω μέρος της κοιλιάς
- παροχέτευση πύου κοντά στον πρωκτό ή τους γλουτούς
Ως κατάσταση, το περιεδρικό απόστημα υποδιαγιγνώσκεται, καθότι πολλοί ασθενείς αποφεύγουν να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια αποδίδοντας εσφαλμένα τα όποια συμπτώματα σε αιμορροΐδες.
Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές;
Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, το περιεδρικό απόστημα μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως:
- περιεδρικό συρίγγιο, όταν το απόστημα βρίσκει διέξοδο στην επιφάνεια του πρωκτικού δέρματος.
- σήψη – μια απειλητική για τη ζωή λοίμωξη που εξαπλώνεται σε όλο το σώμα
- γάγγραινα του Fournier, μια σπάνια αλλά δυνητικά απειλητική λοίμωξη
- ακράτεια κοπράνων
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Η διάγνωση για ένα περιεδρικό απόστημα τίθεται συνήθως κατά τη φυσική εξέταση της περιοχής του πρωκτού από έναν ιατρό.
Επί απουσίας ορατών σημαδιών, τότε ενδέχεται να χρειαστεί ενδοσκοπική εξέταση (πρωκτοσιγμοειδοσκόπηση), η οποία συμβάλει όχι μόνο στην ανίχνευση του αποστήματος αλλά και στον αποκλεισμό άλλων πιθανών παθήσεων.
Ενίοτε, απαιτείται μαγνητική τομογραφία ή υπερηχογράφημα προκειμένου να εντοπιστεί με ακρίβεια το απόστημα, ειδικά στην περίπτωση που αυτό είναι βαθύτερο.
Ποια είναι η θεραπεία;
Το περιεδρικό απόστημα είναι λοίμωξη κι ως εκ τούτου πρέπει να αφήνεται χωρίς θεραπεία. Τα αντιβιοτικά από μόνα τους συνήθως δεν θεραπεύουν ένα απόστημα και απαιτείται χειρουργικός καθαρισμός και παροχέτευσή του.
Το μέγεθος και η εμπλοκή του αποστήματος με τους περιβάλλοντες ιστούς καθορίζει εάν το περιεδρικό απόστημα μπορεί να παροχετευτεί με ασφάλεια στο πλαίσιο του ιατρείου ή εάν απαιτείται χειρουργική επέμβαση υπό αναισθησία.
Κατά την επέμβαση, ο χειρουργός κάνει διάνοιξη του αποστήματος και παροχετεύει το πύον. Τα αποστήματα που έχουν παροχετευτεί συνήθως αφήνονται ανοιχτά και δεν χρειάζονται ράμματα.
Συνήθως, οι ασθενείς επιστρέφουν στο σπίτι τους την ίδια ημέρα, ωστόσο αν το απόστημα βρίσκεται βαθιά στο ορθό, τότε ενδέχεται να χρειαστεί νοσηλεία για την παρακολούθηση της παροχέτευσης.
Συνοπτικά
Τα αποστήματα που εμφανίζονται γύρω από την περιοχή του πρωκτού ονομάζονται περιεδρικά αποστήματα. Τα περιεδρικά αποστήματα είναι συνέπεια κάποιας φλεγμονής στην περιοχή, συνήθως στους πρωκτικούς αδένες. Συγκεκριμένα, η φλεγμονή και επιμόλυνση κάποιου αδένα στην εσωτερική επιφάνεια του πρωκτού αποτελεί πύλη εισόδου για τα μικρόβια κάτω από το δέρμα του πρωκτού. Τα μικρόβια πολλαπλασιάζονται και επεκτείνονται στους γύρω ιστούς οδηγώντας στο σχηματισμό αποστήματος, μίας κοιλότητας δηλαδή με πύον. Τα περιεδρικά αποστήματα προκαλούν έντονο οίδημα (πρήξιμο) τοπικά και συνεχή πόνο που επιδεινώνεται με την πάροδο των ημερών φτάνοντας στο σημείο ο ασθενής να μην μπορεί να καθήσει από τον πόνο. Ταυτόχρονα εκδηλώνει και πυρετό έως 39 με ρίγος. Τα παραπάνω συμπτώματα οδηγούν τον ασθενή στο γιατρό για να ακολουθήσει επείγουσα αντιμετώπιση και συγκεκριμένα χειρουργική διάνοιξη του αποστήματος και παροχέτευση του πύου. Η διάνοιξη γίνεται υπό αναισθησία, με μία τομή στο δέρμα λίγο έξω από τον πρωκτό, εκεί όπου προβάλλει το απόστημα. Μετά την διάνοιξη και παροχέτευση του αποστήματος ο έντονος πόνος υφίεται άμεσα και η φλεγμονή σταδιακά υποχωρεί. Ο ασθενής λαμβάνει ενδοφλέβια αντιβιοτική αγωγή και εξέρχεται από το Νοσοκομείο την ίδια ή την επόμενη ημέρα.