Τι είναι η κύστη κόκκυγος;
Η κύστη κόκκυγος ή τριχοφωλεακό συρίγγιο είναι μία χρόνια φλεγμονή που εμφανίζεται συχνά ως χρόνιο πρόβλημα σε κατά τα άλλα υγιείς άνδρες.
Όταν οι τρίχες στην ιεροκοκκυγική περιοχή πάνω ή κοντά στη γενέθλιο σχισμή των γλουτών, αναπτύσσονται αντίστροφα, δηλαδή προς τα μέσα, το δέρμα ερεθίζεται και προκαλείται φλεγμονή που παίρνει τη μορφή κύστης ή αποστήματος.
Αποτελεί μια ιδιαίτερα επώδυνη πάθηση που, όμως, χάρη σε σύγχρονες θεραπευτικές μεθόδους και τεχνικές μπορεί αντιμετωπιστεί εύκολα, ανακουφίζοντας τους ασθενείς από τον πόνο κι επιτρέποντάς τους να έχουν εκ νέου μια φυσιολογική ζωή, δίχως ταλαιπωρία.
Ποια είναι τα συμπτώματα της κύστης κόκκυγος;
Τα συμπτώματα της κύστης κόκκυγος σε πιο αρχικό στάδιο δεν υπάρχουν, καθώς η κύστη κόκκυγα μπορεί να εμφανιστεί ως μια μικρή κοιλότητα ή λακκάκι στο δέρμα. Στη συνέχεια, όμως κι όσο εντείνεται η φλεγμονή εμφανίζεται οίδημα που προκαλεί ευαισθησία στην περιοχή.
Προοδευτικά η ενόχληση αυξάνεται, ώσπου, σε πιο προχωρημένο στάδιο, η κύστη εμφανίζει μεγάλο πρήξιμο (οίδημα) και ερυθρότητα, ο πόνος καθίσταται αφόρητος και παρατηρείται η εκροή ενός πυώδους υγρού με έντονη κακοσμία.
Ποια είναι τα αίτια της κύστης κόκκυγος;
Τα αίτια της κύστης κόκκυγα είνα η προς τα μέσα ανάπτυξη τριχών στην ιεροκοκκυγική περιοχή ως συνέπεια τριβής, άσκησης υπερβολικής πίεσης ή επαναλαμβανόμενου τραυματισμού του κόκκυγα.
Υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες που διεγείρουν το σχηματισμό τριχών που μεγαλώνουν προς τα μέσα, όπως:
- η καθιστική ζωή
- η παρατεταμένη άσκηση με δραστηριότητες όπως ιππασία και ποδηλασία
- τα στενά ρούχα
- η παχυσαρκία
- Οτιδήποτε μπορεί να αυξήσει την τριβή, τον ιδρώτα και τη θερμότητα στην περιοχή των γλουτών.
Οι παραπάνω καταστάσεις ερεθίζουν τους θύλακες των τριχών, οι οποίοι αποφράσσονται από νεκρά κύτταρα του δέρματος και βακτήρια, οδηγώντας σε σχηματισμό κύστεων.
Οι νεαροί άνδρες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν κύστεις κόκκυγος. Οι τελευταίες αναπτύσσονται συνήθως μετά την εφηβεία λόγω αλλαγών στις ορμόνες και αυξημένης τριχοφυΐας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, αλλά μπορεί να αναπτυχθούν μέχρι την ηλικία των 40 ετών.
Οι κύστεις κόκκυγος μπορεί επίσης να είναι συγγενείς και να εμφανίζονται κατά τη γέννηση.
Άλλοι παράγοντες κινδύνου για την ανάπτυξη κύστης κόκκυγος είναι ο ανενεργός τρόπος ζωής και η ύπαρξη οικογενειακού ιστορικού κύστης κόκκυγος ή παρόμοιων προβλημάτων, όπως η ακμή, η θυλακίτιδα και οι σμηγματογόνες κύστεις.
Εάν μια χρόνια μολυσμένη κύστη κόκκυγος δεν αντιμετωπιστεί κατάλληλα, υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος ανάπτυξης ενός τύπου καρκίνου του δέρματος, γνωστού ως ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα.
Κύστη κόκκυγος – Πως γίνεται η διάγνωση της;
Η κύστη κόκκυγος διαγιγνώσκεται από ιατρό μετά από ενδελεχή ανασκόπηση των συμπτωμάτων και του ιατρικού ιστορικού και μετά τη διενέργεια φυσικής εξέτασης.
Σπανιότερα κι εφόσον υπάρχει υποψία λοίμωξης, μπορεί να χρειαστούν εξετάσεις αίματος, δείγματα ούρων και δείγματα υγρών από την κύστη.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, πραγματοποιούνται απεικονιστικές εξετάσεις, όπως ακτινοσκόπηση, αξονική ή μαγνητική τομογραφία, για τη διερεύνηση των κοιλοτήτων ή του βάθους της κύστης, καθώς και για να καθοριστεί το εύρος της μόλυνσης.
Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία της κύστης κόκκυγος;
Εάν η κύστη κόκκυγος δεν έχει μολυνθεί, η θεραπεία δεν είναι συνήθως απαραίτητη κι αρκεί ο ασθενής να διατηρεί την περιοχή καθαρή και αποτριχωμένη. Σε περίπτωση μόλυνσης, ωστόσο, η κύστη κόκκυγος αντιμετωπίζεται επεμβατικά.
Υπάρχουν διάφορες προσεγγίσεις, λιγότερο ή περισσότερο επεμβατικές, για την αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος:
- Ενδοσκοπική εξάχνωση με laser: Πρόκειται για μια ελάχιστα επεμβατική προσέγγιση που χρησιμοποιεί ένα λεπτό όργανο σαν τηλεσκόπιο που φέρει στην άκρη του το ειδικό θεραπευτικό laser. Ο χειρουργός εισάγει το laser εντός της κύστης και την εξαχνώνει εκ των έσω, αφού προηγουμένως καθαρίσει την περιοχή από τρίχες και φλεγμονώδη ιστό. Το πλεονέκτημα αυτής της προσέγγισης είναι η αποφυγή μιας μεγάλης επέμβασης, ο μειωμένος πόνος και η ταχύτερη επούλωση.
- Ευρεία εκτομή: Επιλέγεται σε περιπτώσεις επαναλαμβανόμενων υποτροπών. Ο χειρουργός αφαιρεί ένα τμήμα του δέρματος μαζί με τη μολυσμένη κύστη, ώστε να μειωθούν οι πιθανότητές επαναμόλυνσης. Η πληγή παραμένει ανοιχτή κι εφαρμόζονται επίδεσμοι. Σε αυτήν την επέμβαση απαιτείται αρκετός χρόνος για να επιτευχθεί πλήρης επούλωση και ο ασθενής θα χρειαστεί να αλλάζει τους επιδέσμους του κάθε μέρα για τουλάχιστον δύο έως τρεις μήνες.
- Εκτομή και πρωτογενές κλείσιμο: Ο χειρουργός αφαιρεί τη μολυσμένη κύστη και το περιβάλλον δέρμα. Στη συνέχεια η πληγή κλείνεται και σφραγίζεται με ράμματα. Η επούλωση είναι μεν ταχύτερη, όμως με αυτήν την προσέγγιση ο κίνδυνος υποτροπής της κύστης είναι ελαφρώς υψηλότερος σε σύγκριση με τη διαδικασία της ευρείας εκτομής.
Τι πρέπει να γνωρίζω για το laser;
Η ενδοσκοπική θεραπεία της κύστης κόκκυγα με θεραπευτικό laser είναι κυριολεκτικά μια μη επεμβατική μέθοδος, πλήρως ανώδυνη και με θεαματικά αποτελέσματα όσον αφορά στην επούλωση της κύστης κόκκυγος.
Αυτό σημαίνει ότι ο ασθενής επιστρέφει σχετικά άμεσα σε φυσιολογικές δραστηριότητες χωρίς την ανάγκη για μακροπρόθεσμη αλλαγή επιδέσμων.
Υπάρχει φαρμακευτική αγωγή με αντιβίωση;
Σε πολύ ήπιες περιπτώσεις, μπορεί να συνταγογραφηθούν αντιβιοτικά από του στόματος όπως κεφαλεξίνη ή σουλφαμεθοξαζόλη-τριμεθοπρίμη και/ή τοπικά αντιβιοτικά, όπως το φουκιθαλμικό οξύ, με στενή παρακολούθηση της κύστης. Ωστόσο, ενώ τα αντιβιοτικά μπορεί να βοηθήσουν στην ανακούφιση της φλεγμονής, δεν θεραπεύουν πλήρως τις κύστεις κόκκυγος.
Λιγότερο κοινές θεραπείες περιλαμβάνουν τη χρήση τοπικών ενέσεων όξινων χημικών ενώσεων, όπως η φαινόλη, για τη θεραπεία και την πρόληψη ήπιων έως μέτριων κύστεων κόκκυγος. Αυτή η μέθοδος, ωστόσο, σχετίζεται με υψηλό ποσοστό υποτροπών και δεν χρησιμοποιείται συνήθως.
Τι γίνεται αν υπάρξει υποτροπή;
Η υποτροπή μιας κύστης κόκκυγα δεν είναι σπάνιο φαινόμενο, ειδικά στα περιστατικά που αντιμετωπίστηκαν με συμβατικά, ανοικτά χειρουργεία ή συντηρητική θεραπεία, δίχως επιτυχία.
Η αντιμετώπιση μιας υποτροπής κύστης κόκκυγος γίνεται είτε με ευρεία εκτομή ή ενδοσκοπικά με laser.
Γενικότερα, πάντως, η πιθανότητα (επαν)εμφάνισης κύστης κόκκυγος μπορεί να προληφθεί με τους παρακάτω τρόπους:
- διατήρηση της ιεροκοκκυγικής περιοχής καθαρής και στεγνής
- αποφυγή καθίσματος για μεγάλα χρονικά διαστήματα και ειδικά σε σκληρές επιφάνειες.
- αποτρίχωση της περιοχής
Οδηγίες μετά την εγχείρηση
Η φροντίδα του τραύματος είναι εξαιρετικά σημαντική μετά την όποια επεμβατική θεραπεία. Ο ασθενής λαμβάνει λεπτομερείς οδηγίες για τον τρόπο και τη συχνότητα αλλαγής των επιδέσμων, καθώς και για την όλη διαδικασία της επούλωσης.
Εφόσον η θεραπεία είναι χειρουργική, θα χρειαστεί αλλαγή επιδέσμων για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Αντίθετα, σε περίπτωση ενδοσκοπικής θεραπείας με laser οι αλλαγές επιδέσμων είναι περιορισμένες ή και εντελώς αχρείαστες.
Συχνές ερωτήσεις
Τα μέτρα πρόληψης που μπορείτε να ακολουθήσετε είναι:
- Σωματική άσκηση
- Διατήρηση φυσιολογικού σωματικού βάρους
- Αποτρίχωση της περιοχής
Καθοριστικό ρόλο στον χρόνο ανάρρωσης κι επούλωσης διαδραματίζει η επέμβαση για την αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος. Συνήθως, απαιτούνται 1-2 μήνες για την επούλωση αλλά σε συγκεκριμένες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστούν έως κι έξι μήνες
Για ανακούφιση μπορείτε να εφαρμόστε μια ζεστή, υγρή κομπρέσα στην κύστη μερικές φορές την ημέρα. Η θερμότητα θα βοηθήσει να βγει το πύον. Έτσι μπορείτε να ανακουφίσετε τον πόνο και τη φαγούρα. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε να μουλιάσετε την περιοχή σε ένα ζεστό, ρηχό μπάνιο.